Pozicije igraca

[Che]

Razvojem košarkaške igre i taktike došlo je do kristalizacije košarkaških pozicija. Pošto je u jednom trenutku na parketu pet igrača svaki od njih je u skladu sa svojim osobinama zadužen za pojedine segmente igre. Tako su se razvile pozicije plejmejker, bek, krilo, krilni centar i centar.

1. plejmejker (eng. "PG - point guard" or "playmaker")
Plejmejker je naziv za poziciju igrača u košarci koja je rezervisana za igrače velike brzine, dobre tehnike i vođenja lopte. Često se u košarkaškoj terminologiji za plekjmejkera kaže "jedinica".

Iz samog naziva koji na engleskom znači "rukovodioc igre", se može shvatiti njegova uloga. Osnovna uloga ovog igrača je organizacija igre i to najčešće u napadu. On preuzima loptu kada se kreće u napad i skladu sa taktikom prosleđuje loptu odgovarajućem igraču. Ipak vrlo često su ovi igrači pre svega zbog ličnog umeća dobri poenteri. Njegova standardna pozicija u napadu je nešto iza za tri poena. Ovi igrači su najčeće niži rastom, ali se u novije vreme i granica visine za plejmejkere povećala i do 2m. Ulogu plejmejkera vrlo često mogu preuzeti i igrači sa drugih pozicija u skladu sa njihovim osobinama. Osnovna svakog dobrog plejmejkera je dobar pregled igre.

Neki od najpoznatijih igrača današnjice na ovoj poziciji su Kris Pol, Džejson Kid, Stiv Neš, Gilbert Arinas, Čonsi Bilaps, Deron Vilijams, dok su od srpskih igrača legendarni status stekli Zoran "Moka" Slavnić i Aleksandar Đorđević.

2. Bek odnosno Bek šuter (eng. "SG - shooting guard")
Bek je pozicija rezervisana za igrače dobrog šuta i velike brzine. Često se u košarkaškoj terminologiji za beka kaže "dvojka".

Osnovna uloga ovog igrača je da postiže poene sa distance, tako da se često za ovu poziviju kaže da je šuterska. Ipak pored toga, zbog njegove brzine, bek vrlo često trči kontre. Njegova standardna pozicija u napadu je na liniji za tri poena. Ipak vrlo često se zbog svojih karakteristika igrač kreće u dubini reketa tražeći laganiju poziciju za šut.

Najpoznatiji igrači na ovoj poziciji danas su Kobi Brajant, Dvejn Vejd, Manu Đinobili, Brendon Roj, Trejsi MekGrejdi, Rik Hamilton, Rej Alen, Džo Džonson itd., dok su legendarni srpski igraci u ovoj ulozi bili Dragan Kićanović, Dražen Petrović i Predrag Danilović. Ne zaboravimo da je na ovoj poziciji igrao mozda i najbolji kosarkas svih vremena, jedan jedini i neprevaziđeni Majkl Džordan.

3. Krilo (eng. "SF - small forward")
Krilo je pozicija koja je rezervisana za igrače dobrog šuta i nešto veće visine, današnji krilni igrači često poseduju i zavidnu kombinaciju brzine i snage. Često se u košarkaškoj terminologiji za krilo kaže "trojka".

Osnovna uloga ovog igrača je postizanje velikog broja poena. Ipak pored toga, vrlo je bitan u odbrani jer je igrač koji može dobro da čuva sve pozicije. Njegova standardna pozicija u napadu je nešto ispred linije za tri poena. Zbog svojih karakteristika ovaj igrač se lako može premestiti i na druge pozicije, u skladu sa svojim ličnim umećem. Tako se često može videti krilni igrač kako vodi loptu (Dejan Bodiroga, Medžik Džonson), ili pak da čuve znatno veće igrače od sebe.

Najpoznatiji igrači na ovoj poziciji, a ujedno i neke od najvećih zvezda današnjice su LeBron Džejms, Karmelo Entoni, Pol Pirs itd., a ima i onih koji su pre svega poznati po svojoj defanzivnoj igri, npr. Šon Merion, Ron Artest, Tejšon Prins, Trevor Ariza, Džoš Smit. I naša košarka je imala legendu na ovoj poziciji, a bio je to Dražen Dalipagić.

4. Krilni centar (eng. "PF - power forward")
Krilni centar je pozicija rezervisana za igrače velike snage i pokretljivosti. Često se u košarkaškoj terminologiji za krilnog centra kaže "četvorka".

Jedna od osnovnih uloga ovog igrača je pomoć centru u reketu, kako u fazi napada tako i odbrane. Međutim u novije vreme ovakvi igrači se sve više otvaraju na šut sa distance. Time se često dobija sloboda prostora u reketu za centra. Ovi igrači veoma su cenjeni zbog svoje kombinovane pozicije i vrlo često poseduju spoj gotovo svih osobina košarkaša: visina, snaga, pokretljivost i šut. Zato i ne čudi što mnogi od njih mogu da obave posao i na poziciji centra, kao i na poziciji klasičnog krila. Tako je npr. jedan od najpoznatijih i najboljih šutera današnjice je krilni centar Dalas Meveriksa, Dirk Novicki.

Najpoznatiji igrači na ovoj poziciji danas su Tim Dankan, Amari Stodemajer, Kevin Garnet, Kris Boš, Elton Brend i sl. I nasa košarka je izrodila mnogo dobrih igraca ovog tipa.

5. centar (eng. "C - center")
Centar je naziv za poziciju igrača u košarcikoja je rezervisana za igrače velike snage i visine, i to obično preko 2m i 10cm. Često se u košarkaškoj terminologiji za centra kaže "petica".

Jedna od osnovnih uloga ovog igrača je igra u reketu, kako u fazi napada tako i odbrane. Međutim u novije vreme ovakvi igrači mogu vrlo lako završavati akcije i van reketa. U odbrani svojom visinom i snagom pored toga što čuva igrača iste pozicije, mora da pokrije reket i brani ga od ulaza igrača sa drugih pozicija. U zavisnosti od ličnih kvaliteta igrač na ovoj poziciji može da bude osnovna poluga ekipe kako u napadu tako i u odbrani.

Današnji dominantni centri ukljucuju košarkaše poput Jao Minga, Šakila O`Nila, Dvajta Hauarda, Zidrunasa Ilgauskasa, Andrju Bajnama i sl. A kad se priča o ovim igracima, ne smemo zaboraviti ni legendu naše i svetske kosarke, čije je ime Vlade Divac.

Da kažemo još da se uopštenije, pre svega u NBA i američkoj košarci, pozicije još dele na 3 veće, tj. šire grupe:
- bekovi, odnosno guards (plejmejkeri i bekovi šuteri, odnosno PG i SG)
- krila, odnosno forwards (klasična krila i krilni centri, odnosno SF i PF)
- centri, odnosno centers (centri, tj. C)
Ovo pre svega napominjem jer su po ovom kriterijumu raspoređeni igrači na našem forumu.